Obecnie stomatologia umożliwia leczenie zębów dotkniętych nawet zaawansowaną chorobą. W niektórych przypadkach, gdy jest to już absolutnie konieczne, może zajść potrzeba wyrwania zęba. Jednakże, lekarze dentyści dokładają wszelkich starań, aby rozwiązanie to było ostatecznością.
Ekstrakcja zęba przeprowadzana jest w gabinetach dentystycznych dość często. Jednakże, zawsze wykonywana jest w ostateczności. Dentyści nie usuwają zębów, które nadają się do leczenia. Mogą to jednak zrobić na wyraźną chęć pacjenta w sytuacji, gdy nie jest on w stanie opłacić leczenia kanałowego zęba przedtrzonowego lub trzonowego. Możliwymi przyczynami ekstrakcji zęba mogą być: choroby przyzębia, poważne infekcje, czy też umożliwienie przeprowadzenia leczenia ortodontycznego wad zgryzu.
Ekstrakcja zęba – co to jest?
Ekstrakcja zęba jest jednym z najczęściej przeprowadzanych zabiegów w stomatologii chirurgicznej. Konieczność usunięcia zęba może być wynikiem wad zgryzu, jednak zdecydowanie częstszą przyczyną jest zły stan samego zęba lub przyzębia, które nie nadają się już do leczenia. W takim przypadku, ze względów bezpieczeństwa, chory ząb najlepiej jest usunąć możliwie jak najszybciej – nawet jeśli nie sprawia on pacjentowi bólu czy dyskomfortu.
Zabieg ekstrakcji zęba powinien być wykonywany przez dentystę lub chirurga stomatologicznego. Powodzenie tej procedury zależne jest przede wszystkim od umiejętności, wiedzy i doświadczenia lekarza. Nieprawidłowe wykonanie tego zabiegu może doprowadzić do różnych powikłań – na przykład uszkodzenia tkanek miękkich. Natomiast, odpowiednio przeprowadzona ekstrakcja zęba, podczas której tkanki przyzębia nie uległy naruszeniu, znacznie ułatwia przebieg rehabilitacji protetycznej.
Ponadto, opracowano bardzo dobre narzędzia, dzięki którym ekstrakcja zęba jest dużo łatwiejsza i mniej uciążliwa dla pacjenta. Minimalizują one ryzyko uszkodzenia blaszki przedsionkowej wyrostka zębodołowego, a także zmniejszają prawdopodobieństwo wystąpienia bólu po ekstrakcji zęba.
Najczęstsze przyczyny ekstrakcji zęba
Aby ekstrakcja zęba okazała się konieczna, muszą wystąpić następujące przyczyny:
- zniszczenie zęba – jest to najczęstszy powód do przeprowadzenia ekstrakcji zęba. Lekarz dentysta zmuszony jest go usunąć z uwagi na to, że nie nadaje się on już na odbudowę protetyczną ani zachowawczą
- zęby zatrzymane – są to zęby, które wykształciły się w całości, ale zatrzymały się na etapie wzrostu w tkance kostnej szczęki. Najczęściej są to: zęby mądrości (ósemki), jedynki, górne trójki, a niekiedy zęby przedtrzonowe. Usuwa się je, ponieważ mogą spowodować nieprawidłowości zgryzu oraz wykrzywianie się innych zębów
- zęby dotknięte próchnicą – w przypadku, gdy dotarła ona już w głąb zęba i odbudowanie go nie jest możliwe
- gdy w jamie ustnej nie ma wystarczająco dużo miejsca, aby zmieściły się wszystkie zęby
- schorzenia przyzębia prowadzące do rozchwiania zębów – na przykład paradontoza
- ostry stan zapalny – może do niego dojść podczas silnego zakażenia. W efekcie może on zniszczyć ząb do tego stopnia, że stomatolog nie będzie w stanie go naprawić ani odbudować
- gdy korzenie lub/i korony zęba są znacznie uszkodzone – na przykład wskutek urazu
- w przypadku przemieszczenia się zęba
- zęby, które sprawiają ból, ale nie mogą zostać wyleczone kanałowo ze względu na swoje umiejscowienie w jamie ustnej. W tej sytuacji jedynym wyjściem jest ich usunięcie.
Jak przebiega ekstrakcja zęba?
Przed przystąpieniem do zabiegu ekstrakcji zęba, lekarz dentysta podaje pacjentowi znieczulenie miejscowe. Gdy zacznie ono działać, zaczyna on wyrywanie przy pomocy specjalnych kleszczy. W zależności od tego który ząb podlega ekstrakcji, wykonuje on odpowiednie ruchy, których celem jest rozerwanie włókien ozębnej i oddzielenie zęba od kości. Następnie, zdecydowanym ruchem wyciąga on ząb z zębodołu.
Kolejnym, kluczowym etapem zabiegu, jest dokładne oczyszczenie zębodołu z fragmentów kości i pozostałości zęba. Następnie, lekarz dentysta zakłada tampon stomatologiczny, którego zadaniem jest zatrzymanie krwawienia z rany. Tampon ten trzeba trzymać przez ok. 20 – 30 minut, aby zdążył się utworzyć skrzep. Zalecane jest chłodzenie policzka co dwie godziny przez ok. dwa dni oraz unikanie gorącego jedzenia i napojów. Następnie, przez około 7-10 dni najlepiej powstrzymać się od picia alkoholu, palenia tytoniu i większego wysiłku fizycznego. W razie potrzeby można zastosować leki przeciwbólowe.
Ile kosztuje ekstrakcja zęba i od czego zależy cena?
Cena ekstrakcji zęba wynosi od 100 zł (w przypadku zębów mlecznych i stałych nie sprawiających trudności) do nawet 1500 zł (w przypadku konieczności dłutowania zatrzymanego zęba mądrości).
Które zęby i czemu usuwane są najczęściej?
Zęby mądrości
Jednymi z najczęściej usuwanych zębów są zęby mądrości, czyli tzw. ósemki lub trzecie trzonowce. Wyrzynają się one zazwyczaj dopiero przed 25. rokiem życia – stąd też ich nazwa. U niektórych osób rozwój zębów mądrości wiąże się z wieloma problemami – zęby te mogą ulec zatrzymaniu, stłoczeniu lub wyrastać pod niewłaściwym kątem.
Sposób, w jaki wzrasta ósemka, może powodować różnego rodzaju problemy o charakterze ortodontycznym i okluzyjnym (gdy żuchwa nieodpowiednio przesuwa się względem szczęki) lub też nawracające stany zapalne dziąsła. Niewłaściwe położenie ósemki może również uszkadzać korzenie sąsiednich zębów, powodować ich stłoczenie, a także wywoływać inne, niespecyficzne objawy, takie jak na przykład migreny. Z kolei zatrzymane ósemki mogą nie dawać żadnych objawów. Niemniej jednak, istnieje wtedy duże ryzyko problemów w przyszłości. Z takich właśnie względów ekstrakcja zęba mądrości oraz ekstrakcja zęba zatrzymanego są tak ważne.
Zęby mleczne
Zęby mleczne wymagają usunięcia w kilku przypadkach. Zazwyczaj wskazaniem do tego zabiegu jest brak możliwości odbudowy w wyniku zaawansowanych zmian próchniczych (na przykład – gdy pozostają same korzenie w dziąśle i brakuje wystarczającej ilości tkanek twardych).
Ekstrakcja zęba mlecznego wykonywana jest również wtedy, gdy ząb odpowiada za częste pojawianie się ropni czy też utrudnione wyrzynanie się uzębienia stałego. Jeśli mleczaki powolnie zagłębiają się w zębodole lub nie ulegają wymianie na zęby stałe w fizjologicznym czasie, jest to kolejne wskazanie do przeprowadzenia zabiegu ekstrakcji zęba mlecznego, ponieważ tzw. zęby przetrwałe mogą być przyczyną przerostu lub stanów zapalnych dziąseł. Usunięcie zęba stanowi w takiej sytuacji najlepsze rozwiązanie.
Jakie powikłania po ekstrakcji zęba mogą się pojawić?
Usunięcie zęba jest zabiegiem, który wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań. Zwykle powikłania te są związane z naszymi indywidualnymi predyspozycjami lub mogą mieć ścisły związek z obecnością innych schorzeń (na przykład cukrzycy). Dokładne przestrzeganie zaleceń lekarza stomatologa pozwoli uniknąć lub przynajmniej zmniejszyć ich natężenie.
Opuchlizna po usunięciu zęba
Obrzęk tkanek w bezpośrednim otoczeniu zębodołu po usunięciu zęba jest zjawiskiem fizjologicznym. W ciągu pierwszych godzin opuchlizna może narastać. Ulgę w tej sytuacji przyniesie stosowanie chłodnych okładów na policzek. Po trzech dniach obrzęk powinien zacząć stopniowo zanikać. Jeśli jednak tak się nie stanie, powinniśmy skonsultować się ze stomatologiem.
Ból sąsiednich zębów po ekstrakcji
Ból po ekstrakcji zęba jest typową reakcją organizmu. Zwykle utrzymuje się on przez ok. 2-3 dni po zabiegu. Najsilniejszy jest tuż po ustąpieniu znieczulenia miejscowego i od tego momentu powinien stopniowo maleć. Przy tym może współistnieć ból sąsiednich zębów po ekstrakcji. Jest to rezultat trudności, które napotkał dentysta podczas próby rozchwiania zęba przed jego ostatecznym usunięciem i uszkodzenia sąsiadujących tkanek. Powikłanie to również ustępuje samoistnie po kilku dniach od zabiegu.
Gorączka po usunięciu zęba
Gorączka po ekstrakcji zęba jest powikłaniem, które koniecznie trzeba monitorować. U niektórych osób zabiegi stomatologiczne mogą wywoływać niewielkie i krótkotrwałe zwiększenie temperatury ciała do wartości odpowiadającej stanom podgorączkowym. Jeśli jednak temperatura ta dalej rośnie i pojawia się gorączka, należy bezwzględnie zgłosić się do stomatologa. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być rozwijający się stan zapalny lub infekcja bakteryjna, która wymaga kontroli. Przyczyną gorączki może też być pozostałe w ranie ciało obce (np. fragment wypełnienia) lub niecałkowite usunięcie zęba. Wtedy może okazać się konieczna dodatkowa ekstrakcja korzenia zęba.
Zalecenia po ekstrakcji zęba
Tuż po zabiegu ekstrakcji zęba będziemy odczuwać odrętwienie, brak czucia w części twarzy po stronie zabiegu, czy nawet trudności w mówieniu i przełykaniu. Jest to związane z podanym znieczuleniem. Do momentu odzyskania pełnego czucia dentyści zalecają powstrzymanie się od spożywania posiłków i picia napojów (zazwyczaj jest to około 2 godziny). Pacjent może zaobserwować bardzo delikatne krwawienie z rany jeszcze przez około 5-6 godzin, zaś czerwone zabarwienie śliny może utrzymywać się nawet do 24 godzin po zabiegu.
W ciągu kolejnych dni czynności higieniczne w pobliżu rany poekstrakcyjnej powinny być wykonywane bardzo delikatnie i uważnie. Jeśli wystąpi obrzęk, należy stosować okłady chłodzące co 2 godziny przez maksymalnie 2 dni. W przypadku dolegliwości bólowych możemy stosować ogólnodostępne środki przeciwbólowe. Co ważne, aby proces gojenia po ekstrakcji zęba przebiegał prawidłowo, powinniśmy powstrzymać się od picia alkoholu, palenia tytoniu oraz większego wysiłku fizycznego przez kolejne 7-10 dni.
