Zapalenie przyzębia, czyli paradontoza, to choroba infekcyjna, z którą zmaga się coraz więcej osób w Polsce i na całym świecie. W skrajnych przypadkach może ona prowadzić nawet do utraty zębów. Co więcej, jest to choroba dziedziczna, która najczęściej jest przekazywana dziecku przez matkę. Z drugiej strony, na wystąpienie paradontozy wpływ ma szereg innych czynników. Jakie są objawy tego schorzenia i jak je leczyć?
Przyczyny paradontozy
Główną przyczyną występowania zapalenia przyzębia jest ogólne osłabienie organizmu oraz niewłaściwa higiena jamy ustnej. Mowa tutaj o bakteriach płytki nazębnej, które mogą przedostawać się do szczelin dziąsłowych, a następnie powodować rozchwianie zębów lub — w skrajnych przypadkach — zanik kości. Wpływ na pojawienie się paradontozy mają czynniki immunologiczne i genetyczne. U osób posiadających sprawnie działający układ odpornościowy, ryzyko wystąpienia tej choroby jest znacznie niższe.
Warto tutaj wiedzieć, że paradontoza jest uleczalna, choć musi zostać wykryta we wczesnym stadium choroby. Dlatego też zaleca się profilaktyczne wykonywanie zabiegów oczyszczających zęby i jamę ustną. Kluczowa tutaj jest także codzienna higiena i staranne mycie zębów. Paradontoza jest chorobą zakaźną, co sprawia, że bakterie mogą szybko rozprzestrzenić się w całej jamie ustnej i przysporzyć sporych problemów.
W przypadku wystąpienia paradontozy u bliskich członków rodziny powinno się regularnie odwiedzać gabinet stomatologiczny, by w razie problemów jak najwcześniej wykryć początki choroby. Wtedy będzie znacznie łatwiej ją wyleczyć oraz spowolnić jej rozwój.
Objawy paradontozy
Paradontoza objawy miewa różne. Niestety, większość z nich jest lekceważonych, co często prowadzi do zaostrzenia stanu zapalnego i kolejnych problemów. Należy tutaj zaznaczyć, że niektóre objawy są dość niepozorne, dlatego też tyle osób je ignoruje. Wizyta u stomatologa powinna być koniecznością, jeśli zaobserwujesz:
- nieprzyjemny zapach z ust,
- nadwrażliwość chłodne lub ciepłe posiłki,
- przemieszczanie się zębów lub odsłonięcie szyjek zębowych,
- krwawienie dziąseł oraz ich obrzęk,
- utratę zębów,
- rozchwianie zębów.
Wszelkie inne dolegliwości w obrębie jamy ustnej również powinny być możliwie jak najszybciej zgłaszane lekarzowi. W przeciwnym razie możemy doprowadzić do sytuacji, w której leczenie będzie utrudnione i znacznie bardziej kosztowne. Jeśli stomatolog stwierdzi początki paradontozy, to natychmiast wdroży całą procedurę leczenia.
Jakie są typy paradontozy?
Warto wiedzieć, że paradontoza etapy może mieć różne. Na początku kamień nazębny zaczyna twardnieć i schodzić do samej krawędzi dziąsła. Z czasem przesuwa się bliżej korzenia, uciskając tkankę miękką. To z kolei powoduje obrzęk i nieustający ból — tkanka obkurcza się, aby cofnąć się przed kamieniem. W końcowej fazie zęby mogą zacząć się przesuwać i wypadać.
Zapalenie przyzębia może występować w czterech wariantach. Wyróżniamy tutaj zapalenia:
- typowe,
- gwałtownie postępujące,
- młodzieńcze,
- przedpokwitaniowe.
Zapalenie przyzębia typowe
Paradontoza typowa występuje najczęściej u osób dorosłych ok. 30 roku życia. Na początku atakuje zwłaszcza siekacze, a jej konsekwencją może być rozchwianie zębów. Pierwszym objawem choroby jest pojawienie się sporej ilości płytki bakteryjnej — na tym etapie natychmiast trzeba skonsultować się ze stomatologiem. Rozwój choroby jest na szczęście dość powolny, ale nie należy jej lekceważyć.
Zapalenie przyzębia gwałtownie postępujące
Występuje stosunkowo rzadko (szacuje się, że jest to ok. 5% wszystkich zapaleń przyzębia). Cechą charakterystyczną tego typu paradontozy jest to, że pojawia się ona u osób młodych ok. 20 roku życia, choć jest diagnozowana także u osób ok. 35 roku życia. Choroba ta ma gwałtowny przebieg — najczęściej zaczyna się od zapalenia dziąseł, co prowadzi do zaniku kości wyrostka zębodołowego (w ciągu kilku tygodni można stracić do 35% kości).
Zapalenie przyzębia młodzieńcze
Ten rodzaj paradontozy występuje zaledwie u 1% wszystkich pacjentów. Najczęściej występuje ok. 13 roku życia, ale dynamiczny rozwój choroby może prowadzić do gwałtownej destrukcji kości. Zapalenie przyzębia młodzieńcze atakuje głównie zęby trzonowe oraz siekacze. Uznaje je się za chorobę rodzinną.
Zapalenie przyzębia przedpokwitaniowe
Choroba ta dotyczy dzieci do ok. 5 roku życia. Najczęściej jest ona wynikiem predyspozycji genetycznych — paradontoza przedpokwitaniowa atakuje uzębienie mleczne, a pierwsze objawy obserwuje się w momencie wyrzynania zębów. W rezultacie może to prowadzić do utraty całego uzębienia w wieku nawet dwóch lat! Konieczne jest wówczas stosowanie antybiotyków oraz stomatologiczne usunięcie płytki nazębnej.
Kto jest narażony na paradontozę?
Paradontoza najczęściej występuje u młodych osób oraz kobiet w ciąży. Bardzo często jest uwarunkowana genetyczne, choć może być też konsekwencją nieprawidłowej higieny jamy ustnej. Czasami też jej pojawienie jest związane z niewłaściwym funkcjonowaniem układu odpornościowego — uciążliwe zapalenia dziąseł mogą przerodzić się w paradontozę.
Proces chorobowy polega tutaj na stopniowym rozwoju płytki nazębnej, która po pokryciu zęba zaczyna schodzić niżej do dziąsła. Stwarza to idealne warunki do rozwoju bakterii, które co z kolei prowadzi do gorszej stabilności osadzenia zęba lub nawet jego utraty.
Za główną przyczynę paradontozy uznaje się nieprawidłowe dbanie o zdrowie i higienę jamy ustnej. Zdaniem ekspertów choroba jest konsekwencją nadmiernego rozwoju płytki nazębnej, która stopniowo pokrywa coraz większą powierzchnię zęba aż w końcu dociera pod dziąsło.
Czy paradontoza to choroba dziedziczna?
Tak, paradontoza jest chorobą dziedziczną, choć nie oznacza to, że nie da jej uniknąć czy wyleczyć. Kluczowa jest tutaj profilaktyka opierająca się na prawidłowej higienie jamy ustnej, częstym myciu zębów i regularnych wizytach w gabinetach stomatologicznych. Warto również inwestować w zdrową dietę i sport — im silniejszy układ immunologiczny, tym mniejsza szansa wystąpienia choroby.
Warto dodać, że wiele chorób układu sercowego czy krwionośnego może być spowodowana działalnością bakterii w jamie ustnej. Wynika to z faktu, że często są one przenoszone w krwi z dziąseł w głąb organizmu. Na kontrolne wizyty w gabinecie stomatologicznym powinno uczęszczać przynajmniej raz w roku. Dobrze też korzystać z profilaktycznych zabiegów oczyszczania zębów, takich jak skaling czy piaskowanie.
Jak przebiega proces leczenia?
Należy pamiętać o kilku kluczowych kwestiach, jeśli stomatolog zdiagnozuje naszą chorobę jako paradontoza. Leczenie zapalenia przyzębia jest procesem czasochłonnym — rezultaty przynoszą wyłącznie systematyczne działania, które warto przeobrazić w nawyki. Najważniejsza będzie profilaktyka oparta na prawidłowej higienie jamy ustnej. Lekarz może przepisać również antybiotyki, a w niektórych sytuacjach konieczna może się okazać interwencja chirurgiczna.
Zasadniczym wskaźnikiem jest tutaj to, w jakim stanie jest przyzębie. Stomatolog będzie musiał usunąć nagromadzony kamień nazębny oraz nawisy. W przypadku kieszonek dziąsłowych nie głębszych niż 6 mm wystarczą metody niechirurgiczne oraz wraz z instrukcją obejmującą higienę jamy ustnej. W skrajnych sytuacjach niezbędna stanie się wizyta u chirurga. Na samym początku należy jednak zgłosić się na kontrolną wizytę, by stomatolog zweryfikował, czy rzeczywiście choroba, z którą się zmagamy to paradontoza. Jak leczyć zapalenie przyzębia i do kogo należy się udać?
Do kogo udać się na leczenie?
Wiele osób zastanawia się, jak leczyć paradontozę. Istnieje wprawdzie kilka domowych sposobów, ale zdecydowanie najważniejsza jest wizyta u specjalisty. W większości przypadków wystarczy pomoc stomatologa, który usunie płytki nazębne i złogi, a także wyrówna nawisy wypełnień. Dodatkowo może on przeprowadzić zabiegi skalingu, piaskowania oraz lakierowania, czyli procesy polegające na oczyszczeniu zębów i wzmocnieniu szkliwa. W skrajnych przypadkach paradontozy, konieczna może się okazać wizyta u periodontologa.
