Ekstrakcja zęba to zabieg polegający na jego usunięciu. Choć może wydawać się drastycznym krokiem, to niekiedy jest jedynym sposobem na przywrócenie zdrowia jamy ustnej. Jak dokładnie przebiega ta procedura? Jakie są jej rodzaje? Czy w trakcie jej wykonywania odczuwalny jest ból? Poniżej zebraliśmy najważniejsze informacje na ten temat.
Co to jest ekstrakcja zęba?
Ekstrakcja zęba to zabieg stomatologiczny, który polega na usunięciu go z zębodołu. Decyzja o jego przeprowadzeniu zapada, gdy jest zbyt mocno uszkodzony, by dało się go jeszcze uratować. Zaczyna on stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia jamy ustnej, a jego wyrwanie jest jedynym sposobem na wyeliminowanie ogniska infekcji.
Wyróżniamy dwa rodzaje ekstrakcji: prostą i chirurgiczną. Ekstrakcja prosta dotyczy zębów widocznych w jamie ustnej – takich, do których dostęp nie jest utrudniony. Z kolei ekstrakcja chirurgiczna to już bardziej skomplikowana procedura. Wykonuje się go na zębach, do których można dotrzeć jedynie poprzez nacięcie dziąsła. Najczęściej jest to konieczne w przypadku zębów mądrości wyrastających pod kątem.
Kiedy konieczne jest usunięcie zęba?
Usunięcie zęba wykonujemy wtedy, gdy inne metody leczenia nie przyniosły pożądanych efektów. Ekstrakcja jest konieczna również w przypadku głębokich i długo nieleczonych infekcji, gdy zmiany są tak dalekie, że uratowanie zęba jest już niemożliwe.
Główne wskazania do usunięcia zęba to:
- zaawansowana próchnica;
- złamania lub pęknięcia;
- zniszczenie korzenia;
- utrudnione wyrzynanie zęba mądrości;
- poważne i nawracające zapalenie przyzębia;
- wady rozwojowe (na przykład ząb zatrzymany);
- choroby przyzębia, przy których występuje bardzo silne rozchwianie zęba.
Musimy jednak pamiętać, że każdy przypadek jest inny. Stomatolog najpierw wykonuje dokładną ocenę jamy ustnej i przeprowadza dodatkowe badania, a dopiero później podejmuje decyzję o przeprowadzeniu zabiegu. Ekstrakcja jest ostatecznością i zostanie wybrana dopiero wtedy, gdy nie ma szans na skuteczne przeprowadzenie leczenia innymi metodami.
Jak przebiega zabieg ekstrakcji zęba?
Zabieg ekstrakcji przebiega w kilku krokach. Samo usuwanie zęba w większości przypadków trwa nie dłużej niż kwadrans. Nieco dłużej zajmuje natomiast przygotowanie do zabiegu. Dentysta musi bowiem upewnić się, jaki jest stan zęba i przeanalizować jego układ korzeniowy.
Cały proces ekstrakcji możemy więc przedstawić w kilku etapach:
- Diagnoza i konsultacja – stomatolog przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny i ustala, co doprowadziło do konieczności ekstrakcji. Ogląda jamę ustną i dokładnie ocenia stan zęba, dziąseł oraz kości.
- Zdjęcie RTG – lekarz wykonuje zdjęcie rentgenowskie, by przeanalizować położenie zęba i kości. Dzięki temu możliwe jest zobaczenie tych fragmentów, które są niewidoczne podczas zwykłego badania jamy ustnej.
- Podanie znieczulenia – kolejne etapy ekstrakcji wywołują dyskomfort, więc dentysta aplikuje miejscowe znieczulenie. Po odczekaniu kilku minut zaczyna ono działać na całym obszarze poddawanym zabiegowi, zatem w trakcie procedury nie poczujemy żadnego bólu.
- Poluźnienie zęba – stomatolog delikatnie porusza zębem w różnych kierunkach za pomocą specjalnego narzędzia (elewatora). Takie działanie ma na celu osłabienie więzadła przyczepiającego ząb do kości.
- Wyjęcie zęba – dentysta chwyta ząb za pomocą kleszczy ekstrakcyjnych i doprowadza do jego zwichnięcia. Następnie wyciąga go z zębodołu.
- Oczyszczenie zębodołu – lekarz dokładnie oczyszcza zębodół z wszelkich pozostałości tkanek. Usuwa w ten sposób drobne kawałki zęba i fragmenty kości ze stanem zapalnym.
- Zabezpieczenie rany – stomatolog umieszcza jałowy opatrunek tamujący krwawienie. Musimy zagryzać go przez około dwadzieścia minut.
Zabieg chirurgicznego usunięcia zęba
Chirurgiczne usunięcie zęba wykonujemy wtedy, gdy tradycyjna ekstrakcja nie jest możliwa. To procedura przeprowadzana w skomplikowanych przypadkach, takich jak zakrzywione lub skręcone korzenie, zęby mądrości rosnące pod kątem czy zęby zatrzymane. W przeciwieństwie do prostej ekstrakcji, zabieg chirurgiczny wymaga większej precyzji i może trwać dłużej. Zabieg niekiedy jest prowadzony w sedacji – po podaniu mieszanki tlenu i podtlenku azotu przez specjalną maseczkę. To metoda znieczulenia pozwalająca przejść spokojnie przez procedurę, a przy tym zachować przytomność.
Zabieg chirurgicznego usunięcia zęba składa się z kilku etapów:
- podanie znieczulenia – najczęściej jest to znieczulenie miejscowe lub sedacja;
- nacięcie dziąsła – dentysta wykonuje niewielkie nacięcie, by dostać się do zęba;
- odseparowanie zęba od tkanek – stomatolog oddziela ząb od otaczających go kości i miękkich tkanek;
- oczyszczenie miejsca ekstrakcji – lekarz usuwa wszystkie resztki zęba lub tkanki, by zapobiec infekcji;
- zszycie rany – zamknięcie nacięcia w dziąśle poprzez zszycie, które przyspiesza gojenie i zmniejsza ryzyko zakażenia.
Które zęby są najgorsze do wyrwania?
Zazwyczaj najłatwiej jest usunąć zęby o pojedynczych korzeniach (kły i siekacze). Więcej problemów przysparza ekstrakcja zębów trzonowych, mających dwa lub trzy zagięte korzenie. Z kolei ósemki (zwłaszcza zatrzymane), są uważane za najtrudniejsze do wyrwania. Dzieje się tak z uwagi na ich położenie w głębi szczęki, skomplikowany kształt korzeni oraz bliskości ważnych struktur anatomicznych. Zabieg w ich przypadku wymaga większej precyzji – doświadczony stomatolog będzie jednak wiedział, jak sobie z tym poradzić.
Procedura może być też bardziej skomplikowana, jeśli dotyczy złamanego zęba. Wynika to z niestabilności fragmentów zęba, utrudnionego dostępu do korzeni oraz zwiększonego ryzyka infekcji. Kluczową rolę odgrywa tutaj dokładne oczyszczenie zębodołu, by na pewno nie pozostawić w nim żadnej drobnej części zęba.
Czy usunięcie zęba boli?
Procedura ekstrakcji jest przeprowadzana w znieczuleniu – nie musimy zatem obawiać się dolegliwości bólowych. W trakcie zabiegu może jednak pojawić się delikatne rozpieranie. Pacjenci opisują je zazwyczaj jako uczucie ciśnienia w miejscu, w którym stomatolog wyjmuje ząb. To całkowicie naturalna reakcja wywołana przez rozpychanie tkanek i oddzielanie zęba od kości.
Co dentysta robi z wyrwanym zębem?
Usunięty ząb jest analizowany przez dentystę bezpośrednio po zabiegu. Lekarz upewnia się wtedy, czy na pewno został on usunięty w całości, a w zębodole nie pozostały pojedyncze drobne fragmenty. Następnie ząb jest traktowany jako odpad medyczny i zostaje usunięty z gabinetu zgodnie z aktualnymi przepisami dotyczącymi usuwania materiałów biologicznych.
Podsumowanie
Ekstrakcja zęba, choć może budzić nasze obawy, często jest niezbędnym zabiegiem stomatologicznym. Dzięki nowoczesnym technikom procedura przebiega sprawnie, a podanie przez lekarza znieczulenia sprawia, że jest ona również całkowicie bezbolesna. Niezależnie od tego, czy zostanie przeprowadzona prosta ekstrakcja, czy skomplikowany zabieg chirurgiczny, warto korzystać z usług doświadczonego stomatologa. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że zabieg będzie bezpieczny i skuteczny, a ryzyko powikłań niewielkie.
