Co zastosować zamiast protezy zębowej?

Tradycyjne protezy zębowe przez lata były podstawowym sposobem uzupełniania braków w uzębieniu. Dziś jednak pacjenci mają do dyspozycji wiele alternatywnych rozwiązań – zarówno nowoczesnych, jak i bardziej klasycznych, ale udoskonalonych. W tym artykule przedstawiamy różne metody, które pozwalają skutecznie zastąpić brakujące zęby. Omawiamy też ich wady i zalety, by ułatwić podjęcie świadomej decyzji dopasowanej do indywidualnej sytuacji.

Dlaczego warto rozważyć alternatywy dla tradycyjnych protez?

Tradycyjne protezy zębowe, choć popularne, nie zawsze zapewniają pacjentom oczekiwany komfort i jakość życia. Ich codzienne użytkowanie wiąże się z szeregiem ograniczeń, które mogą znacząco wpływać na funkcjonowanie i samopoczucie.

• Protezy mogą być niestabilne – potrafią się przesuwać w trakcie mówienia, śmiechu czy jedzenia. To sprawia, że wielu pacjentów czuje się niepewnie.
• Powodują dyskomfort – ich długotrwałe noszenie może prowadzić do podrażnień, otarć dziąseł i uczucia ucisku, zwłaszcza przy źle dopasowanym modelu.
• Utrudniają spożywanie niektórych pokarmów – twarde, ciągnące się lub drobne jedzenie bywa trudne do pogryzienia.
• Wpływają na mowę i pewność siebie – osoby noszące protezy często muszą się uczyć mówić na nowo, a strach przed wypadnięciem protezy w towarzystwie może prowadzić do wycofania społecznego.
• Nie zapobiegają zanikowi kości – brak naturalnego obciążenia tkanek kostnych prowadzi do ich stopniowego zaniku, co z czasem zmienia kształt twarzy i pogarsza dopasowanie protezy.

Uzupełnienie jednego lub kilku brakujących zębów

Obecnie wykorzystuje się nowocześniejsze i bardziej komfortowe metody, do odbudowy jednego lub kilku zębów, niż protezy. Znacznie lepiej imitują one funkcję i wygląd naturalnych zębów. Najczęściej wybierane opcje to implant zębowy z koroną oraz most protetyczny oparty na sąsiednich zębach. W przeciwieństwie do tradycyjnych rozwiązań, które opierają się na dziąsłach, obie alternatywy są trwale osadzone w jamie ustnej. Dzięki temu dają większą stabilność, są bardziej dyskretne i nie wymagają codziennego wyjmowania.

Implant zębowy z koroną

Implant zębowy to tytanowy „korzeń”, który chirurgicznie wszczepia się w kość szczęki lub żuchwy w miejscu brakującego zęba. Po okresie gojenia na implancie mocowana jest korona zęba – trwałe, estetyczne uzupełnienie, które wyglądem i funkcją przypomina naturalny ząb. Rozwiązanie to nie przesuwa się, nie wymaga zdejmowania i nie uciska dziąseł. Zapewnia pełną funkcjonalność podczas jedzenia i mówienia.

Co ważne, implanty zębowe zapobiegają zanikowi kości, ponieważ przenoszą obciążenia podobnie jak naturalne korzenie zębów. Fakty te wpływają na to, że wielu pacjentów uznaje to za najwygodniejszy i najtrwalszy sposób na uzupełnienie brakującego zęba.

Most protetyczny oparty na zębach filarowych

Most protetyczny to rozwiązanie, które pozwala zastąpić brakujące zęby. W przeciwieństwie do implantów opiera się jednak na sąsiednich zdrowych zębach. Są one odpowiednio przygotowywane (najczęściej szlifowane), aby utrzymać konstrukcję, która wypełnia lukę. Wypełnienie to jest rozwiązaniem stałym – nie trzeba go zdejmować, nie przesuwa się i daje wrażenie naturalnych zębów. Mosty są wygodne i estetyczne, ale wymagają ingerencji w zdrowe zęby, co jest ich główną wadą.

Istnieje też alternatywa dla tradycyjnych mostów – mosty maryland. Mocuje się je na cienkich skrzydełkach przylegających do sąsiednich zębów, bez konieczności ich oszlifowania. To zatem dobry wybór dla osób, które chcą uniknąć klasycznej protezy, ale nie mogą lub nie chcą zdecydować się na implant.

Leczenie całkowitego bezzębia

W przypadku całkowitego braku zębów tradycyjne protezy ruchome nie są już jedyną opcją. Współczesna stomatologia oferuje rozwiązania, które zapewniają większą stabilność, komfort i funkcjonalność. Poniżej omawiamy dwa najczęściej stosowane sposoby leczenia bezzębia, które stanowią skuteczną alternatywę dla tradycyjnych rozwiązań.

Protezy mocowane na implantach

Protezy mocowane na implantach, choć nadal nazywane protezami, znacznie różnią się od swoich tradycyjnych odpowiedników. To nowoczesna forma leczenia bezzębia, w której uzupełnienie braków opiera się na kilku implantach wszczepionych w kość szczęki lub żuchwy.

Przykładem może być tutaj proteza overdenture. Łączy ona zalety klasycznej protezy zębowej z trwałością implantów. Zatrzaskuje się na implantach, dzięki czemu jest stabilna i nie przesuwa się podczas mówienia, czy jedzenia. W porównaniu do zwykłej protezy zapewnia lepsze dopasowanie i zwiększa pewność siebie w codziennym jej użytkowaniu.

System all on 4

System all on 4 to nowoczesna i stała metoda odbudowy całego łuku zębowego z wykorzystaniem zaledwie czterech lub sześciu implantów zębowych. Na tych implantach osadzana jest pełna, stała rekonstrukcja najczęściej w formie mostu protetycznego.

To rozwiązanie szczególnie polecane pacjentom, którzy utracili wszystkie zęby i chcą uniknąć tradycyjnej protezy. Co ważne, dzięki specjalnemu rozmieszczeniu implantów możliwe jest leczenie także u osób z częściowym zanikiem kości, bez potrzeby dodatkowego przeprowadzania rozległych zabiegów.

Kiedy tradycyjne protezy zębowe są odpowiednie?

Protezy zębowe wciąż mogą być dobrym rozwiązaniem w niektórych sytuacjach. Oto przypadki, w których okażą się lepszym wyborem:

• Ograniczony budżet – tradycyjne protezy to najtańszy sposób na uzupełnienie braków zębowych, co dla wielu pacjentów jest decydującym czynnikiem.
• Brak przeciwwskazań do noszenia protezy – u osób, które dobrze tolerują protezę i mają odpowiedni kształt wyrostka zębodołowego, może ona służyć przez lata bez bardziej dotkliwych problemów.
• Zbyt duży zanik kości – przy poważnym zaniku kości leczenie implantologiczne może być trudne lub niemożliwe bez skomplikowanych zabiegów odbudowy.
• Potrzeba szybkiego uzupełnienia braków – wykonanie protezy jest stosunkowo szybkie i nie wymaga długiego procesu gojenia.
• Stan zdrowia wykluczający leczenie chirurgiczne – u pacjentów z chorobami przewlekłymi lub przeciwwskazaniami do zabiegów chirurgicznych klasyczna proteza często jest jedyną możliwą opcją.

Nowoczesne technologie stosowane w stomatologii

Dzięki rozwojowi technologii stomatologicznej do użycia wchodzą rozwiązania, które pozwalają na uzupełnienie braków zębowych nawet w bardzo trudnych przypadkach. To dobra wiadomość dla pacjentów, u których wcześniej odrzucano możliwość leczenia z powodu znacznego zaniku kości czy ograniczeń anatomicznych.

Jednym z takich rozwiązań są implanty zygomatyczne – dłuższe niż standardowe implanty, mocowane w kości jarzmowej pod odpowiednim kątem. Umożliwiają trwałe uzupełnienie brakującego uzębienia u pacjentów z zaawansowanym zanikiem kości szczęki, bez konieczności przeszczepów.

Coraz częściej stosuje się też skanowanie 3D i planowanie zabiegów przy użyciu cyfrowych modeli, co zwiększa precyzję i skraca czas leczenia. Takie podejście pozwala nie tylko lepiej dobrać metodę, ale również zapewnia większe bezpieczeństwo i przewidywalność efektów – zarówno w przypadku pojedynczego zęba, jak i leczenia całkowitego bezzębia.

Podsumowanie

Dzięki postępowi w stomatologii pacjenci mają dziś do wyboru wiele metod, które pozwalają skutecznie zastąpić brakujące zęby. Alternatywy dla tradycyjnych protez, takie jak implanty zębowe, mosty protetyczne czy system all on 4, oferują większy komfort, stabilność i lepszy efekt estetyczny. Kluczem do sukcesu jest indywidualne dopasowanie metody do potrzeb pacjenta – najlepiej po konsultacji z doświadczonym stomatologiem.

Data publikacji: 26 maja 2025
Autor: Dr Wiesław Frankowski